เศรษฐกิจของอำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี โดยภาครวมจะขึ้นอยู่กับ ภาคเกษตรกรรม มีการทำนาในบริเวณลุ่มแม่น้ำบางปะกง หรือเขตที่ติดต่อไปทางฉะเชิงเทราในเนื้อที่ที่มากพอควร และ เป็นเพียงหนึ่งในสองอำเภอ ของจังหวัดชลบุรี ที่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมด้วยการทำนา
นายปิ่น ปิตา ชายวัย 79 หนึ่งในเกษตรกรชาวพนัสนิคมที่ยังคงยึดอาชีพการทำนา แม้จะไม่มีที่ดินเป็นของตนเอง ก็ยังคงอาชีพนี้อยู่ด้วยการเช่าที่นาผู้อื่นทำ ตลอดมาก็ได้รับความเอื้อเฟื้อจากเจ้าของที่อยู่ไม่น้อย ด้วยหากฤดูการผลิตใดที่ผลผลิตได้ไม่เต็มที่เจ้าของที่ก็ไม่คิดค่าเช่า ซึ่งที่ผ่านมาเจ้าของที่มักจะไม่ได้ค่าเช่าเสียส่วนใหญ่ เพราะผลผลิตได้ไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย เนื่องจากขาดน้ำ แถมหน้าฝนก็เกิดน้ำท่วม แบบท่วมขังจนนาข้าวเสียหาย
ต่อมา เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2525 ที่ผ่านมา ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราช ทานพระราชดำริเกี่ยวกับงานชลประทาน เพื่อให้การช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่แห่งนี้ ความว่า อ่างเก็บน้ำคลองหลวง ความจุอ่างเก็บน้ำประมาณ 110 ล้านลูกบาศก์เมตร ที่กรมชลประทานจะก่อสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำคลองหลวงขึ้น และมีระบบส่งน้ำออกจากอ่างเก็บน้ำโดยตรงเพื่อการส่งน้ำให้กับพื้นที่เพาะปลูกประมาณ 32,000 ไร่ ซึ่งได้จัดซื้อที่ดินภายในอ่างเก็บน้ำไว้บางส่วนแล้วนั้น การดำเนินการก่อสร้างต้องใช้เวลานานหลายปี เนื่องจากราคาค่าก่อสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำอยู่ในเกณฑ์สูงประมาณ 700 ล้านบาท โดยต้องเสียค่าจัดซื้อที่ดินภายในอ่างเก็บน้ำประมาณ 250 ล้านบาท เพราะพื้นที่ภายในอ่างเก็บน้ำคลองหลวงดังกล่าว ราษฎรได้เข้าไปทำกินอยู่อย่างหนาแน่นแล้ว
ควรพิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำคลอง หลวงแห่งนี้ให้เล็กลงประมาณเท่ากับพื้นที่อ่างเก็บน้ำที่จัดซื้อไว้แล้ว หรืออาจจะต้องซื้อเพิ่มเติมอีกเล็กน้อย ซึ่งจะทำให้ราคาค่าก่อสร้างลดลงและดำเนินการก่อสร้างได้รวดเร็วขึ้น สำหรับระบบส่งน้ำควรก่อสร้างไว้ตามเดิม และควรพิจารณาวางโครงการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำคลองหลวงสำหรับเก็บกักน้ำอย่างเต็มที่ขึ้นใหม่ทางบริเวณต้นน้ำคลองหลวง เหนืออ่างเก็บน้ำเดิมขึ้นไปประมาณ 20 กม. ซึ่งพื้นที่อ่างเก็บน้ำบริเวณนี้เป็นป่าสงวน ปัญหาเรื่องที่ดินภายในอ่างเก็บน้ำจะลดน้อยลง ค่าก่อสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำคลองหลวง แห่งใหม่นี้ไม่ควรอยู่ในเกณฑ์สูง การก่อสร้างจะดำเนินการได้รวดเร็วขึ้น นอกจากนั้นควรพิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำตามลำน้ำสาขาต่าง ๆ ของคลองหลวงบริเวณเหนืออ่างเก็บน้ำคลองหลวงเดิมตามความเหมาะสมอีกด้วย
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้น้อมนำพระราชดำริมาดำเนินการ ปัจจุบันอ่างเก็บน้ำแห่งนี้แล้วเสร็จสามารถเก็บกักน้ำในช่วงหน้าฝน และส่งให้พื้นที่การเกษตรในช่วงหน้าแล้งได้อย่างเต็มที่
“ตอนนี้สามารถทำนาได้อย่างเต็มที่ ปีละ 2 ครั้ง หน้าฝนน้ำก็ไม่ท่วมมีรายได้ตลอดทั้งปี ไม่ลำบากเหมือนเมื่อก่อน เมื่อมีน้ำทุกคนก็ปลูกพืชกันอย่างเต็มที่ บริเวณคันนาก็จะปลูกพืชผักอื่น ๆ ด้วย เช่น กล้วยหอม กล้วยน้ำว้า และแตงไทย ขณะที่บริเวณขอบคันนา ก็จะแบ่งพื้นที่ไว้ส่วนหนึ่งโดยไม่ปลูกข้าว ขุดให้ลึกนิดหนึ่งเพื่อปล่อยปลา ซึ่งปลาจะออกหากินในนาข้าวเป็นการช่วยกำจัดแมลงศัตรูพืชอีกทางหนึ่ง เมื่อถึงช่วงเก็บเกี่ยวข้าว ปลาก็จะว่ายมาอยู่ในบ่อดังกล่าว ก็สามารถจับมาขายสร้างรายได้อีกทางหนึ่ง” นายปิ่น ปิตา กล่าว
นับเป็นการใช้พื้นที่เพื่อประโยชน์อย่างเต็มที่ ซึ่งแน่นอนว่า รายได้ของเกษตรกรรายนี้นอกจากนาข้าวแล้วก็มีพืชชนิดอื่น ๆ ตลอดถึงปลา ซึ่งหากข้าวราคาไม่ดี ก็ยังมีรายได้จากพืชและปลาเข้ามาเติมเต็มส่วนที่ขาดไปได้เป็นอย่างดี ในขณะที่เจ้าของที่นาก็สามารถเก็บค่าเช่าที่นาจากนายปิ่นได้ด้วย เพราะมีรายได้ที่มีกำไรแล้วในวันนี้.